جنایتکار جنگی هلندی در آستانه استرداد

آقای گاس کوون‌هاون، متهم به ارتکاب جنایات جنگی، در آخرین تلاش برای عدم استرداد از آفریقای جنوبی به هلند باز ماند. کوون هاون در سال ۲۰۱۷ میلادی از سوی دستگاه قضایی هلند به اتهام فراهم کردن غیرقانونی تسلیحات برای رژیم چارلز تیلور در کشور لیبریا و گینه و نیز مشارکت در ارتکاب جنایات جنگی در آن کشورها ب به ۱۹ سال زندان محکوم شد. در آن زمان کوون‌هاون در شهر کیپ‌تاون آفریقای جنوبی به سر می‌برد، و متعاقب درخواست استرداد از سوی هلند در دسامبر ۲۰۱۷ بازداشت شد. از آن زمان تا امروز وی تلاش‌های زیادی برای جلوگیری از استرداد خود به هلند انجام داد. اما سرانجام دیوان عالی افریقای جنوبی در ۲۲ سپتامبر اعلام کرد که متهم قابل استرداد است. پیش از ان و در فوریه سال گذشته، دادگاه جنایی کیپ‌تاون اظهار داشت که گاس کوون‌هاون مطابق قوانین کشور آفریقای جنوبی قابل استرداد نمی‌باشد؛ چراکه قانون استرداد آفریقای جنوبی تنها در صورتی اجازه استرداد متهم به کشور تقاضادهنده را می‌دهد که جرایم ادعایی در داخل آن کشور ارتکاب یافته و آن کشور خواستار استرداد وی باشد. 

دیوان عالی تجدیدنظر با به چالش کشیدن این تفسیر از قانون استرداد،  اعلام داشت که مطابق قانون هر شخصی که متهم یا محکوم به ارتکاب جرمی باشد که در قرارداد استرداد بیان شده و در صلاحیت کشور تقاضاکننده استرداد باشد مشمول این قانون می‌باشد و می‌بایست تسلیم آن کشور شود، خواه این جرم قبل یا بعد از تصویب این قانون و یا قبل یا بعد از تاریخ انعقاد قرارداد ارتکاب یافته باشد و خواه اینکه دادگاهی در افریقای جنوبی صلاحیت رسیدگی به چنین شخصی را داشته باشد یا خیر.

علاوه بر این، دادرسان دیوان عالی اعلام داشتند که صلاحیت یک مفهوم حقوقی است و اختیاری است که دادگاه در بررسی و تصمیم‌گیری در خصوص یک پرونده دارد و محدود به قلمروي سرزميني يك كشور نمي‌شود بلكه در ارتباط با موضوعات و افرادي كه محاكم كشوری شايستگي دادرسي و قضاوت كردن درباره آن دارند نيز مي‌شود و لذا اگر قرار بود مفهوم حوزه قضایی را محدود به یک سرزمین کنیم، با مشکلات متعددی مواجه می‌شدیم.