کتاب آئین پیش دادرسی دیوان کیفری بین المللی (دفتر نخست: فرایند گزینشگری قضایا)

نویسنده: دکتر محمد هادی ذاکرحسین (عضو هیات علمی دانشگاه تهران)

ناشر: انتشارات شهر دانش

سال نشر: ۱۳۹۹

دفتر نخست کتاب «ایین پیش دادرسی دیوان کیفری بین المللی» آغازگر مجموعه سه گانه ای است که به موضوع «فرایند گزینشگری قضایا» در دیوان کیفری بین المللی می پردازد. گزینشگری در دیوان از چالش های جدی برای مشروعیت این مهمترین بازیگر نظام عدالت کیفری جهانی بوده است. دیوان نه قادر است و نه قرار است که به تمام جنایت های بین المللی داخل در صلاحیت خود رسیدگی کند و از این رو دیوان را از گزینشگری گریز و گزیری نیست. لیکن این گزینشگری هم بر اساس معیارهایی صورت می گیرد و هم در چارچوب آیین و فرایند مشخصی. در این کتاب تلاش شده است تا در گام نخست فرایند و مکانیسم این گزینشگری برای مخاطب تبیین شود؛ فرایندی که از مکانیسم ماشه (جهات قانونی شروع به ارزیابی یک قضیه) آغاز شده و با عبور از ارزیابی مقدماتی (فرایند پردازش و گزینش قضایا) به مرحله تصمیم گیری دادستان برای تداوم یا عدم تداوم تحقیقات (تحت نظارت نسبی و محدود قضایی) می انجامد. علاوه بر این و مقدم بر ترسیم آیین و فرایند گزینشگری، در این کتاب بحث مستوفایی در ارتباط با مفهوم شناسی قضیه و تمییز آن از مفهوم پرونده و همچنین کارکردهای صلاحیتی قضیه در عملکرد دیوان شکل گرفته است که در ارزیایی توان و امکان دیوان در مقابله با جنایت های بین المللی مهم و موثر است. تبیین تفصیلی مفاهیمی مانند قضیه، ارزیابی مقدماتی و مرحله شناسایی قضایا پیش از ارزیابی مقدماتی در این کتاب که کمتر در ادبیات فارسی ناظر به مطالعات دیوان مورد توجه بوده است به توسعه ادبیات و مطالعات دیوان کیفری بین المللی کمک خواهد نمود.ین کتاب منبع متقنی در شناخت و مطالعه دیوان کیفری بین المللی برای دانشجویان و پژوهشگران حقوق، دیپلمات های حقوقی و همچنین کنشگران مدنی عدالت بین المللی فراهم می آورد و می تواند به عنوان یک منبع درسی مکمل نیز در مقاطع تحصیلات تکمیلی رشته های حقوق جزا و حقوق بین الملل مورد توجه و استفاده  قرار بگیرد. از ویژگی های این کتاب آکنده بودن آن از پرونده ها و رویه های قضایی دیوان است که آن را از ثری صرفا نظری خارج کرده و خواننده را با آخرین تحولات دیوان آشنا می سازد. این کتاب تالیف دکتر محمد هادی ذاکرحسین است که خود سالیان دراز در ارتباط با دیوان کیفری بین المللی با تحصیل در مقطع دکترای حقوق کیفری بین المللی در دانشگاه تیلبرگ هلند و همچنین کارآموزی در دادستانی دیوان کیفری بین المللی در ارتباط با این نهاد معرفت و تجربت اندوزی نموده است و آثار پرشماری در راتباط با تنها محکمه کیفری دایمی بین المللی به فارسی و انگلیسی قلمی کرده است.