وبینار «تجارت و حقوق بشر» با حضور گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد

«مرکز حقوق کیفری بین المللی ایران» و «موسسه ترویج تجارت مسوولیت پذیر» در راستای توسعه مفاهیم نو در حوزه تجارت بین الملل به صورت مشترک وبینار «تجارت و حقوق بشر» را برگزار می کنند. در این نشست مجازی سخنرانان خارجی و داخلی در ارتباط با پیوند فزاینده میان تجارت بین المللی و حقوق بشر و مسوولیت شرکت های تجاری در قبال رعایت موازین حقوق بشر در تصمیمات و اقدامات تجاری و اقتصادی خود به صورت کلی و موردی به گفت و گو خواهند نشست.

تجارت مسئولیت‌پذیر (responsible business)، مجموعه‌ای از قواعد و استانداردهای بین‌المللی شناخته شده در راستای مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و تجارت پایدار است که ناظر بر توجه کسب‌وکارها به آثار و تبعات اجتماعی و زیست‌محیطی فعالیت اقتصادی آن‌ها است. امروزه، تجارت مسئولیت‌پذیر به عنوان یک مزیت جانبی تجارت انگاشته نمی‌شود و از ارکان اصلی فعالیت تجاری به شمار می‌رود، چراکه دهه‌ها فعالیت شرکت‌های بزرگ بین‌المللی در این زمینه اثبات کرده است که توجه به اصول مسئولیت اجتماعی، موجب موفقیت هرچه بیشتر یک کسب‌وکار و پایداری آن است. به همین جهت، تجارت مسئولیت‌پذیر در جهان امروز مورد پذیرش عموم شرکت‌های تجاری فعال در حوزه‌های مختلف قرار گرفته است.

اصول و قواعد تجارت پایدار، به واسطه اسنادی همچون دستورالعمل سازمان همکاری اقتصادی و توسعه The OECD Guidelines for Multinational Enterprises تقویت شده و به صورت جزئی و جامعی تبیین شده است. رعایت موازین حقوق بشر از جمله موارد مورد توجه این دستور العمل بوده است. یکی از مهم‌ترین ابتکارات این سند، پیش‌بینی یک نظام شبه‌قضایی (quasi-judicial) برای مفهوم تجارت مسئولیت‌پذیر است که بر اساس آن افراد و سازمان های مردم نهاد می‌توانند موارد نقض حقوق انسان‌ها و امور مرتبط با محیط زیست را که مربوط به فصول این سند است، در نقاط تماس ملی سازمان همکاری اقتصادی و توسعه مطرح کنند. در این راستا، تمرکز این نشست بر بررسی فرآیندهای حقوقی و قانونی مسائل مرتبط با تجارت مسئولیت‌پذیر است و با تشریح مبانی حقوقی این مفهوم در سراسر دنیا، به دنبال تبیین این مطلب است که تجارت مسئولیت‌پذیر، صرفاَ منحصر به اقدامات داوطلبانه و خیرخواهانه نیست و وجوه متعددی دارد.

علاوه بر کنترل و نظارت بر آثار اجتماعی و زیست‌محیطی فعالیت اقتصادی، تجارت و شرکت‌های تجاری امروزه نقش مهمی در اقدامات مرتبط با صلح‌آفرینی ایفا می‌کنند و اساساَ، با در نظر گرفتن نمونه‌های متعدد منطقه‌ای و جهانی، سهم تجارت و تجار در حوزه‌های ناظر بر ایجاد صلح بسیار پررنگ بوده و اهمیت آن رو به افزایش است. به همین جهت، لازم است که ارتباط متقابل تجارت، صلح و حقوق بشر، این سه ضلع مثلث در عرصه صلح‌آفرینی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.