تصمیم دولت سودان به تحویل عمرالبشیر به دیوان کیفری بین المللی

 همزمان با اولین سفر دادستان دیوان کیفری بین المللی، آقای کریم خان، به کشور سودان، وزیر امور خارجه این کشور، خانم مریم المهدی، از تصمیم دولت سودان برای تحویل عمر البشیر به همراه دیگر مقامات سابق تحت تعقیب این کشور به دیوان کیفری بین المللی خبر داد. عمرالبشیر ۷۷ ساله، از سال ۲۰۰۹ میلادی و هنگامی که رییس جمهور سودان بود به اتهام ارتکاب نسل کشی، جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت در جریان درگیری های دارفور سودان تحت تعقب دیوان کیفری بین المللی قرار گرفت. از سال ۲۰۰۳ میلادی هنگامیکه شورشیان غیرعرب سلاح به دست گرفته و علیه دولت مرکزی سودان دست به شورش و اعتراض زدند جنگ و مخاصمه در منطقه دارفور آغاز شد.  بنابر برخی گزارش ها، درگیری های طولانی مدت دارفور حدود ۳۰۰ هزار کشته به همراه داشته است و در نتیجه مخاصمات مسلحانه جاری در آن میلیون ها نفر مجبور به ترک خانه هایشان و تحمل آوارگی شده اند.

عمرالبشیر پس از سرنگونی صدیق المهدی، در سال ۱۹۸۰ میلادی به قدرت رسید و تا سال ۲۰۱۹ میلادی که در اثر اعتراضات داخلی از قدرت کنار زده شد بر مسند ریاست جمهوری این کشور تکیه زده بود. پس از سقوط، البشیر در دسامبر ۲۰۱۹ میلادی به ارتکاب جرم فساد مالی محکوم از سوی دستگاه قضایی سودان محکوم شد و در حال حاضر به اتهام ارتکاب جرایم دیگر در حال محاکمه در خارطوم می باشد. 

دیوان کیفری بین المللی در سال ۲۰۰۹ میلادی، قرار بازداشت عمرالبشیر را به اتهام ارتکاب "جنایات جنگی" و "جنایات علیه بشریت" در دارفور صادر کرده بود. یک سال بعد قرار بازداشت دیگری در خصوص اتهام وی مبنی بر ارتکاب جنایت "نسل کشی" صادر شد. با این وجود، البشیر تا پیش از سقوط با سفرهای مکرر به کشورهای مختلف و به خصوص کشورهای افریقایی عضو دیوان کیفری بین المللی که ملزم به اجرای قرار جلب صادره از سوی دیوان بودند به وضوح تصمیم دیوان را به چالش کشیده بود. به عنوان نمونه در سال ۲۰۱۵ میلادی، در پی سفر عمرالبشیر به آفریقای جنوبی، دیوان از دولت آفریقای جنوبی درخواست کرد با دستگیری و تحویل عمرالبشیر به تعهدات بین المللی خود در قبال دیوان مطابق بخش نهم اساسنامه رم عمل کند. لیکن دولت  آفریقای جنوبی از اجرای تعهد خود استنکاف ورزید و اختلاف در تفسیر حدود مصونیت سران دولتها نزد آفریقای جنوبی منتهی به تصمیم به خروج از دیوان گردید که البته با مخالفت دستگاه قضایی بی نتیجه ماند. 

علاوه بر عمرالبشیر،  احمد هارون از وزرای تحت تعقیب البشیر نیز به دلیل ارتکاب جنایت در دارفور تحت تعقیب  دیوان هستند. چنانچه عمرالبشیر تحویل داده بشود، سومین رهبر آفریقایی خواهد بود که در دیوان حاضر خواهد شد ؛ پیش از او گباگبو (رئیس جمهور سابق ساحل عاج) و کنیاتا (رئیس فعلی دولت کنیا) در ارتباط با اتهامات کیفری خود نزد دیوان حاضر شده بودند..