ارجاع تحریم های آمریکا به مثابه جنایت علیه بشریت از سوی ونزوئلا به دیوان کیفری بین المللی

دولت «جمهوری بولیواری ونزوئلا» در روز ۱۳ فوریه قضیه «تحریم های غیرقانونی و یکجانبه ایالات متحده آمریکا» علیه کشور ونزوئلا را به دفتر دادستان دیوان کیفری بین المللی ارجاع نمود. 

دولت ونزوئلا به عنوان دولت عضو دیوان بر اساس بند اول ماده ۱۴ اساسنامه رم از دادستان دیوان درخواست کرده است تا با آغاز و انجام تحقیقات کامل در ارتباط با جرایم علیه بشریت واقع شده در قلمروی سرزمینی که در نتیجه اعمال تحریم های یکجانبه علیه مردم غیر نظامی ونزوئلا از سال ۲۰۱۴ حاصل شده اقدام به شناسائي و تعقیب مرتبکان این جرایم نماید. نامه ارجاع قضیه تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ونزوئلا از سوی «نیکولاس مادورو»‌ امضا و برای دادستانی دیوان ارجاع شده است. دولت ونزوئلا همراه با نامه ارجاع مذکور پیوستی از مستندات و ادله خود را نیز جهت اطلاع دادستان از شرایط موجود و رنجش شدید حاصل شده برای مردم ونزوئلا در نتیجه تحریم های آمریکا ارسال داشته است. 

دادستان دیوان کیفری بین المللی، خانم فاطو بن سودا، نیز با صدور اطلاعیه ای ضمن اعلام دریافت ارجاع دولت ونزوئلا اطلاع داده است که بر اساس مقرره ۴۵ مقررات دیوان ریاست دیوان را از دریافت ارجاع دولت ونزوئلا جهت تعیین و تخصیص یک شعبه پیش دادرسی برای پرداختن به موضوعات برخاسته از این ارجاع مطلع کرده است.

لازم به ذکر است که این دومین ارجاع صورت گرفته در ارتباط با کشور ونزوئلا می باشد. نخستین بار در سال ۲۰۱۸ میلادی دولت های ارژانتین، کانادا، پرو، کلمبیا، شیلی و پراگوئه به صورت مشترک اقدام به ارجاع قضیه ونزوئلا در ارتباط با سرکوب تظاهرات ها و مخالفان از سوی دولت از سال ۲۰۱۴ میلادی به دادستانی دیوان نمودند. این نخستین بار در تاریخ دیوان بود که چند کشور با یکدیگر وضعیت ناظر به یک دولت دیگر را به دادستانی دیوان ارجاع می کردند. بر اساس ارجاع مشترک صورت گرفته در فوریه سال ۲۰۱۸ میلادی دادستان تصمیم به آغاز ارزیابی مقدماتی نسبت به قضیه ونزوئلا نمود. 

دادستان دیوان در بیانیه خود روشن ساخته است که با مطلع ساختن ریاست دیوان از وجود دو ارجاع صورت گرفته در ارتباط با ونزوئلا و با توجه به هم پوشانی جغرافیایی و زمانی هر دو ارجاع خاطر نشان ساخته است که این هم پوشانی می تواند موجب اختصاص دادن هر دو قضیه ارجاع شده به یک شعبه پیش دادرسی باشد مگر انکه بعدا مشخص شود که قلمروی دو وضعیت ارجاع شده به صورت کافی با یکدیگر مرتبط نیستند. 

با دریافت ارجاع صورت گرفته دادستان ملزم به آغاز ارزیابی مقدماتی نسبت به ان می باشد. لیکن این امر به صورت خودکار منتهی به اغاز تحقیقات کامل برای شناسائی مرتکبین جرایم واقع شده نمی باشد بلکه پیش از ان لازم است در فرایند ارزیابی مقدماتی بر اساس یک مبنای معقول احراز شود که وضعیت و قضیه ارجاع شده از سوی دولت ونزوئلا داخل در صلاحیت دیوان بوده و قابل پذیرش می باشد. 

ارجاع قضیه تحریم های امریکا از سوی ونزوئلا دهمین ارجاعی است که از سوی دولت های عضو از بدو تاسیس دیوان تا امروز به این نهاد صورت گرفته است. این برای نخستین بار می باشد که مساله تحریم های اقتصادی یکجانبه به عنوان یک جرم بین المللی در محکمه ای فراملی مطرح می شود.