نقض تنها محکومیت به ارتکاب خشونت های جنسی در دیوان کیفری بین المللی از سوی شعبه تجدید نظر

بعد از ظهر امروز، ۱۸ خردادماه، «شعبه تجدید نظر» دیوان کیفری بین المللی با تبرئه کردن آقای «بمبا گامبو» از اتهام ارتکاب «جرایم جنگی» و جرایم علیه بشریت، اولین حکم محکومیت نسبت به ارتکاب «خشونت های جنسی» در دیوان را نقض نمود.

دادرسان شعبه تجدید نظر با اکثریت آرا - سه رای موافق در برابر دو نظر مخالف- رای «شعبه سوم دادرسی» دیوان در تاریخ مارچ سال ۲۰۱۶ مبنی بر محکومیت «بمبا»‌ را نقض نمودند. شعبه سوم دادرسی پیش از این حکم نموده بود که «بمبا»‌به عنوان یک فرمانده نظامی که دارای کنترل موثر بر نیروهای «جنبش آزادی بخش کنگو» داشته است بر اساس مدل «مسوولیت فرماندهی» ذیل ماده ۲۸ «اساسنامه رم» نسبت به ارتکاب جرایم علیه بشریت از رهگذر ارتکاب قتل و تجاوز و جرایم جنگی از رهگذر قتل، تجاوز جنسی و غارت از سوی نیروهای تحت امرش در قلمروی سرزمینی جمهوری آفریقای مرکزی در خلال سال های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ میلادی دارای مسوولیت کیفری فردی می باشد.

بر اساس نظر اکثریت دادرسان شعبه تجدید نظر، شعبه دادرسی دیوان، متهم را نسبت به رفتارهای مجرمانه ای محکوم نموده بود که خارج از قلمروی اتهامات تایید شده در مرحله پیش دادرسی بوده است. همچنین از منظر اکثریت دادرسان شعبه تجدید نظر، شعبه دادرسی در احراز مسوولیت بمبا بر اساس مدل مسوولیت فرماندهی دارای ایرادات جدی بوده است. بر اساس نظر ایشان، بمبا برای تحقیق نسبت به جرایم ارتکاب یافته از سوی نیروهایش و یا پیشگیری از ان ها دارای امکانات محدودی بوده است که عمدتا ناشی از بعد مسافت و دور بودن از محل ارتکاب جرایم نیروهای تحت امرش بوده است که از کنگو به کشور جمهوری آفریقای مرکزی گسیل شده بودند. 

با این حال دو تن از دادرسان شعبه تجدید نظر، رای محکومیت بمبا را در نظریات جداگانه خود تایید کردند. علی رغم تبرئه بمبا، از آنجایی که وی متهم به ارتکاب جرایم علیه عدالت نیز شده است تا زمان صدور حکم نسبت به آن اتهام در بازداشتگاه دیوان باقی خواهد ماند. 

پرونده بمبا نخستین محکومیت نسبت به ارتکاب جرم تجاوز جنسی به مثابه جرم جنگی و جرایم علیه بشریت در تاریخ دیوان کیفری بین المللی بود که با رای امروز شعبه تجدید نظر ملغی شد.