گزارش بسیار مهم دادستان دیوان کیفری بین المللی درباره تحولات ارزیابی مقدماتی

دادستان دیوان کیفری بین المللی به رسم هر سال و در راستای شفاف سازی فعالیت های دادستان، گزارش سالیانه خود را در ارتباط با تحولات ناظر به ارزیابی مقدماتی وضعیت های داخل در این مرحله منتشر نمود. این گزارش ناظر به عملکرد دفتر دادستان دیوان در سال ۲۰۱۶ میلادی در ارتباط با ارزیابی مقدماتی ۱۰ وضعیت در دستور کار دفتر دادستان دیوان می باشد.

از میان وضعیت های ده گانه، ۵ وضعیت شامل وضعیت بروندی و جمهوری گابن که دو وضعیتی هستند که در سال ۲۰۱۶ میلادی ارزیابی مقدماتی نسبت به آن ها آغاز شد، وضعیت ارتش بریتانیا در عراق، فلسطین و اوکراین در مرحله ارزیابی صلاحیت موضوعی هستند تا احراز شود ایا جرم یا جرایم داخل در صلاحیت دیوان به وقوع پیوسته است یا خیر. چهار وضعیت افغانستان، کلمبیا، گینه و نیجریه در مرحله ارزیابی قابلیت پذیرش و صلاحیت تکمیلی می باشند تا احراز شود ایا تعقیب در سطح ملی صورت می گیرد یا خیر. وضعیت حمله به کشتی ماوی مرمره که از سوی دولت اتحادیه کومور نیز ارجاع شده بود در حال بازنگری می باشد.

دادستان دیوان در گزارش خود تاکید کرده است که در انجام ارزیابی مقدماتی بنابر خط مشی مصوب دفتر دادستان مبنی بر اخذ دید و تحلیل جنسیتی، در شناسایی جرایم صورت گرفته توجهی ویژه ای به جرایم جنسی و جرایم مبتنی بر جنسیت شده است.

در مورد وضعیت بروندی که پارلمان این کشور اخیرا رای به خروج از دیوان داده است آمده است که این وضعیت بر حسب گزارش های دریافتی در دستور کار دیوان قرار گرفته است که ناظر است به جرایم ارتکاب یافته در جریان سرکوب مخالفان سومین دوره ریاست جمهوری رییس جمهور فعلی بروندی که با حمله مخالفان به نیروهای امنیتی تشدید شده است. دادستان دیوان تاکید کرده است که علی رغم خروج دولت بروندی این کشور تا یکسال متعهد به همکاری با دیوان است و در هیمن بازه زمانی ممکن است دادستان دیوان تحقیقات خود را در این وضعیت رسما آغاز نماید.

جمهوری گابن نیز که شاهد خشونت های پس از انتخابات و یک کوتای ناموفق بعد از آن بوده است وضعیت بحران این کشور را در ماه های اخیر به دادستان دیوان ارجاع داد. دادستان اعلام نموده است که در حال ارزیابی داده های موجود برای احراز وقوع جرایم داخل در صلاحیت دیوان می باشد.

در ارتباط با جرایم جنگی ارتش بریتانیا در عراق پس از اشغال آن کشور در سال ۲۰۰۳ میلادی، دادستان اعلام نموده است که جرم شکنجه و بدرفتاری با زندانیان در عراق بیش از ۸۳۰ قربانی دارد که در معرض شکنجه هایی مانند ضرب و جرح، ازار و اذیت جنسی، محرومیت از غذا، خواب و لباس بوده اند. همچنین پرونده های پرشماری درباره تجاوز جنسی به مردان در زندان های تحت کنترل نیروهای بریتانیایی و سایر اشکال خشونت جنسی علیه ایشان وجود دارد مانند برهنگی اجباری. 

در ارتباط با وضعیت فلسطین، دادستان اعلام نموده است که دو دسته از جرایم در حال بررسی است. جرایم واقع شده در بستر «علملیات لبه حمایتی» در تابستان سال ۲۰۱۴ میلادی علیه مردم غزه که به کشته شدن بیش از ۲۰۰۰ نفر از فلسطینی ها انجامید و دیگر جرایم جنگی داخل در کرانه باختری به عنوان سرزمین های اشغالی. دادستان همچنین در گزارش خود با اشاره به تهدید یکی از فعالان مدنی مرتبط با وضعیت فلسطین در هلند بر حمایت خود از این قسم فعالان تاکید نموده است.

درباره وضعیت افغانستان، دادستان دیوان با تاکید بر ارتکاب جرایم جنگی از سوی دولت آمریکا، دولت افغانستان و گروه های شورشی به خصوص طالبان عنوان داشته است که در حال حاضر در حال ارزیابی آخرین شرط قانونی برای آغاز تحقیقات یعنی «نفع عدالت» می باشد که در صورت احراز آن اقدام به درخواست مجوز تحقیقات از شعبه پیش-دادرسی دیوان خواهد نمود.

در ارتباط با وضعیت نیجریه که به صورت عمده در ارتباط با جرایم گروه تروریستی بوکو حرام در شمال این کشور می باشد همچنین به دریافت اخبار و اطلاعاتی درباره وقوع جرایم دیگر علیه شیعیان این کشور از سوی نیروهای دولتی اشاره شده است که مطابق گزارش دادستان در حال ارزیابی بیشتر هستند.

در ارتباط با وضعیت حمله اسراییل به کشتی ماوی مرمره که پیش از این دادستان دیوان ان را به دلیل فقدان شدت غیر قابل پذیرش اعلام نموده بود نیز امده است که ارزیابی های مجدد بنابر درخواست شعبه پیش دادرسی صورت گرفته است و به زودی نظر و تصمیم نهایی دادستان اعلام خواهد شد.

 متن این گزارش مهم در اینجا قابل دسترس است.