دیوان کیفری بین المللی امروز شاهد رخدادی مهم در تاریخ حیات خود بود. آقای «احمد الفقی المهدی» پس از بازداشت توسط دولت نیجر از سوی مقامات این کشور «تحویل» دیوان کیفری بین المللی شد. «احمد الفقی» از سوی دادستان دیوان کیفری بین المللی متهم به ارتکاب جرایم جنگی از طریق «هدایت قاصدانه حملات علیه ساختمان های مذهبی و بناهای تاریخی» شده است. این اولین بار است که اتهام صدمه رساندن به میراث فرهنگی و بناهای مذهبی نزد دیوان کیفری بین المللی مطرح می شود. امری که می تواند در شناساندن تخریب میراث فرهنگی جهانی به مثابه «جرایم جنگی» موثر واقع شود. علاوه بر این، پرونده «الفقی» اولین پرونده در وضعیت «مالی» است که از سال ۲۰۱۳ میلادی تحت تحقیقات دادستان بوده است.
بنابر قرار جلبی که در ۱۸ سپتامبر از سوی دیوان علیه «الفقی» صادر و طی یک هفته نیز اجرا شده است، «الفقی» متهم است که دربازه زمانی ۳۰ ژوئن ۲۰۱۲ میلادی تا ۱۰ جولای همان سال در شهر «تیمبوکتو» در مالی مرتکب جرایم جنگی مذکور شده است.
قرار جلب صادره از سوی دیوان اعلام می دارد که «بنیان معقولی» برای باورمندی به این امر وجود دارد که یک مخاصمه مسلحانه غیر بین المللی از اول سال ۲۰۱۲ میلادی در کشور مالی آغاز شد که در بازه زمانی ارتکاب جرایم مورد ادعا نیز ادامه داشته است. در خلال این چندماه، شهر «تیمبوکتو» در کنترل گروه «القاعده در مغرب اسلامی» و گروه «انصار الدین» بوده است. بنابر قرار جلب صادره، «الفقی» که تابعیت کشور مالی را دارا می باشد در اشغال این شهر نقش مهمی ایفا کرده است. وی که از اعضای «انصار الدین» بوده است با سران این گروه و گروه مسلح دیگر ارتباط نزدیکی داشته است. ادعا شده است که در مدتی از سال ۲۰۱۲ میلادی وی از سران نهاد «حسبه» بوده است و همچنین با دادگاه اسلامی تشکیل شده در «تیمبوکتو» مرتبط بوده است که هم در اتخاذ تصمیمات این دادگاه و هم اجرای ان ها نقش ویژه داشته است.
دادرسان شعبه تجدید نظر بنا بر ادله ای که از سوی دادستان دیوان ارایه شده بود به این جمع بندی رسیدند که «بنیان معقولی» وجود دارد که «الفقی» به صورت فردی و یا با مشارکت دیگران نسبت به هدایت قاصدانه حملات علیه بناهای تاریخی و مذهبی دارای مسوولیت می باشد. مسجد سید یحیی و مقابر برخی از شخصیت های تاریخی در مالی که ثبت یونسکو نیز می باشند اهدافی بوده اند که اماج حملات تحت هدایت «الفقی» واقع شده اند. کارشناسان میراث فرهنگی در هنگامه تخریب مساجد و آرامگاه های واقع در شهر تاریخی «تیمبوکتو» آن را با تخریب مجسمه های بودا در افغانستان مقایسه نمودند.
دادستان دیوان کیفری بین المللی، در پی بازداشت و تحویل «احمد الفقی المهدی» از سوی مقامات نیجریه به دیوان، این رخداد را تحولی مغتنم دانست. «فاطو بنسودا» در اظهاراتی که به همین مناسبت ایراد نمود این رخداد را حکایتگر یک گام رو به جلو در مسیر مبارزه با بی کیفری نه تنها در مالی بلکه در کل منطقه «ساحل صحرا» اعلام نمود که مردمانش در سالیان اخیر در معرض جرایم غیرقابل توصیفی بوده اند.
دولت مالی در سال ۲۰۱۲ میلادی وضعیت جاری در این کشور را به دادستان دیوان کیفری بین المللی ارجاع داد و دادستان بر اساس این ارجاع در روزهای نخست سال ۲۰۱۳ میلادی تحقیقات خود را نسبت به جرایم احتمالی واقع شده در وضعیت مالی از نیمه سال ۲۰۱۲ میلادی آغاز نمود.